Kępa Bazarowa

Kępa Bazarowa, zwana dawniej “Małpim Gajem“ jest wyspą o powierzchni 71 ha przylegającą do lewego brzegu Wisły. To miejsce o wybitnych walorach przyrodniczych i historycznych

Lokalizacja : 53°00′18″N 18°36′59″E

Nazwa wyspy pojawia się już w XIII wieku i może świadczyć o tym, że już w tym czasie pełniła ona ważną rolę jako punkt handlowy położony pośrodku Wisły. W 1411 roku wybrano ją na miejsce negocjowania pokoju kończącego wielką wojnę między Zakonem Krzyżackim a Polską i Litwą, którą zakończył I pokój toruński (1 II 1411). Kępa zyskała na znaczeniu po 1500 roku, gdy stała się ważnym punktem stałej przeprawy mostowej łączącej Toruń z Kujawami. Wznoszono na niej domy, w których zamieszkiwali partacze - rzemieślnicy stanowiący konkurencję dla toruńskich cechów. Wyspa była też miejscem, do którego trafiali wypędzani z Torunia przestępcy, w tym panny lekkich obyczajów (stąd alternatywna nazwa - Małpi Gaj). 

Z uwagi na swe strategiczne położenie Kępa odgrywała ważną rolę militarną. Już w XV wieku rozpoczęto tu prace nad wzniesieniem pierwszego szańca. Jego istnienie jest poświadczone w XVII i XVIII wieku. W XIX wieku Prusacy rozbudowywali umocnienia Kępy, które miały stanowić ochronę przeprawy mostowej. Jednocześnie, po zniszczeniu mostu drewnianego (1877), funkcjonowała tu przez długi czas przystań dla promów obsługujących ruch pasażerski przez Wisłę. 

W 1987 roku we wschodniej części wyspy utworzono rezerwat leśny zajmujący ok 32,4 ha, będący typowym przykładem zbiorowiska roślinnego właściwego dla obszarów zalewowych. Można w nim spotkać wiele gatunków ptaków takich jak nurogęsi, dzięcioły, myszołowy czy puszczyki, a nawet majestatycznego bielika. Kępę zamieszkują także bobry i łasice. 

Obecnie wyspa pełni przede wszystkim funkcję terenu spacerowego. Z platformy widokowej, umiejscowionej na dawnym przyczółku mostowym, można podziwiać wspaniałą panoramę toruńskiego zespołu staromiejskiego. W pobliżu punktu widokowego znajduje się budynek dawnej przystani wioślarskiej zbudowany w drugiej połowie lat 20. XX wieku, a także pamiątkowy obelisk przypominający o toczonych w tym miejscu rokowaniach polsko-krzyżackich.

Autorzy tekstu: Adam Marszelewski, Michał Targowski. Autor fot. Michał Wiśniewski